Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık
- Nevnihal Erdoğan
- Hikmet Temel Akarsu
- Türkiz Özbursalı
>>https://www.yemkitabevi.com/cagdas-turk-edebiyatinda-mimarlik_352190.html>>
YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisinin yeni kitabı Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık, mimarlığın çağdaş Türk edebiyatı ile ilişkisini irdelemek ve başta mimarlar olmak üzere tasarıma ilgi duyan tüm okuyucular için yepyeni algı kapıları açmak hedefiyle yayımlandı.
Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık, mimarlık ve tasarımın beslenme kaynaklarında sanatsal ve kültürel ağırlığın artmasının toplumun estetik algılarının gelişmesinde büyük rol oynayacağına ve bu izlek üzerinden giden mimar, iç mimar, peyzaj mimarı, kent plancısı ve endüstri ürünleri tasarımcılarının hayal güçlerini çok daha çarpıcı şekilde kullanabileceğine olan inançla hazırlandı.
Kitapta çağdaş Türk edebiyatından seçilmiş, mimarlığa vurgu yapan 39 yapıt mimar, sanatçı, iletişimci, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 33 yetkin yazar tarafından irdelendi. Önemli yazarların bu kitapları, yarattıkları mimari evrenle birlikte incelenirken mimarlığın hayal gücünü tetikleyen, insanı ütopik ya da distopik düşüncelere sevk eden, estetik ve sanatsal beğeniyi yükselten, sosyolojik algılara, ekolojik sorunlara yaklaşımlar sunularak okuyucuların imge dünyasını varsıllaştırmak hedeflendi. Kitabın editörleri Hikmet Temel Akarsu, Nevnihal Erdoğan ve Türkiz Özbursalı bu projeyi geliştirme ve yayına hazırlama gerekçelerini şöyle özetliyorlar:
“…Bizler bu kitapları hazırlarken, mimarlık kültürüne ve eğitimine katkıda bulunmak, mimarlık algı ve anlayışını geliştirmek; olabiliyorsa değiştirmek ve mimarlıkta yeni bir iklim yaratarak kentlerimizi ve yaşam alanlarımızı gitgide katlanılmaz hale getiren tekdüze ‘mimari’ uygulamalardan kurtarmak ve yepyeni tasarımların kapılarını aralamak gibi kaygılar içinde olduk. Mimarların ve mimar adaylarının ruhsal, duygusal, kültürel dünyalarının varsıllaşmasını ve bunların yapıtlarına yansımasını umduk.
…Ortaya çıkan ‘Çağdaş Edebiyatta Mimarlık’ ciltleri kuşkusuz bu alandaki tüm eserleri eksiksiz olarak içeren bir derleme değildir. Mutlaka edebiyatın sonsuz, sınırsız düşünce ve duygu âleminde gözümüzden kaçmış bazı eserler olacaktır. Kuşkusuz gelecekte bu eserleri çok daha nitelikli yazılarla kaleme alanlar, kritik edenler de olacak ancak Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık bu alanda günümüze kadar yapılmış en kapsamlı çalışma olma özelliğini uzun süre koruyacaktır.
…Bu seçkide danışmalarımızı çok farklı alanlara doğru genişlettik. Yayıncılar, editörler, şairler, mimarlık entelijansiyası ve muhtelif edebiyat mahfillerinden görüşler aldık. Neticede objektif olmaya çalışarak seçtiğimiz eserler arasında okura hakikaten ‘mimarlıkla hiç alakası yokmuş gibi’ gelecek bazıları olacaktır. Bu seçimlerin neden yapıldığının açıklaması mimarlığın sadece yapı unsurlarından oluşmadığı algısından geçmektedir. Öyle ki bir kentin duygusu, kokusu, estetiği, kaosu, ruhu, rengi, çiçeği, dili, ritüelleri, mazisi, âdet ve gelenekleri bazen mimarlığın bileşeni olup, farklı ve tadına doyulmaz bir estetik yaratabilir. Bizler işte bu duyguyu yayan üslupçu yazarları özellikle seçkiye almaya dikkat ettik…
…Bizler mimarlık sanatına gönül vermiş yazarlar olarak sadece ülkemizde değil tüm dünyada yepyeni bir çevresel, kentsel, mimari algıya erişmemiz gerektiğine ve bunu ancak ve ancak edebiyat ve sanatın sonsuz düşünce âleminden ilhamlar, düşünceler ve sentezler devşirerek yapabileceğimize inanan insanlarız. O yüzden bu alandaki tartışma ve çabaları çok önemsiyoruz. Dileğimiz kalbi mimarlık için çarpan herkesin bizi kıyasıya eleştirmesi ve bu tartışmalardan çok daha güçlü sentezler, ürünler çıkması; mimarlığın yaşamakta olduğumuz inhitat döneminin bir an evvel nihayete ermesinin sağlanmasıdır…”
YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisini oluşturan Sinemada Mimarlık, Edebiyatta Mimarlık, Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık kitaplarının birlikte okunması, hem tamamlayıcı olacağı hem de okuyucunun düşsel evrenini zenginleştireceği gerekçesiyle tavsiye edilir.
KİTAPTA İNCELENEN ESERLER VE YAZARLARI
Mimarlığa Referans Veren Eserler
Aylaklar – Melih Cevdet Anday; Gökdelen – Tahsin Yücel; Kırmızı Saçlı Kadın – Orhan Pamuk; İstanbul Bir Masaldı – Mario Levi; İnsansız Konağın İkonu – Ali Teoman; Kopoy – Barış Andırınlı; Sinek Isırıklarının Müellifi – Barış Bıçakçı; Symi’de Aşk – Hikmet Temel Akarsu
Mimarlıktan İlham Alan / Mimarlığa İlham Veren Eserler
Uyku Şehir – Behiç Ak; Her Gece Bodrum – Selim İleri; Kara Büyülü Uyku – Vecdi Çıracıoğlu; Kapalıçarşı – Fuat Sevimay; Kenarda – Ayhan Geçgin; Madam Samatya ve Diğer Şüpheliler – İbrahim Yıldırım; Ay Gözetleme Komitesi – Mahir Öztaş; Mimari ve Aşk – Murat Aykaç Erginöz; Rüya Körü – Gürsel Korat; Ustam ve Ben – Elif Şafak
Mimarlık Sosyolojisine Dair Eserler
Çıplak Deniz Çıplak Ada – Yaşar Kemal; Aleladelik Çağı – Hikmet Temel Akarsu; Gölgeler ve Hayaller Şehrinde – Murat Gülsoy; Kırmızı Pelerinli Kent – Aslı Erdoğan; Ağır Roman – Metin Kaçan; İkircikli Biricik – İlhami Algör; İpek ve Bakır – Tomris Uyar
Mimari Denemeler ve Seyahatnameler
İstanbul Haneleri: Evlilik, Aile ve Doğurganlık 1880-1940 – Alan Duben – Cem Behar; Mimarın Soluğu: Peter Zumthor Mimarlığı Üzerine Denemeler – İhsan Bilgin; İlber Ortaylı Seyahatnamesi – İlber Ortaylı; Başka Kentler, Başka Denizler – Murat Belge; İstanbul Çeşitlemeleri – Rupert Wilbrandt
Mimari Birer Estet Olarak İstanbul Yazarları
Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu – Salâh Birsel; Bir Beyoğlu Düşü – Berlin’de Sanrı – Kanallar – Demir Özlü; Yalıda Sabah – Haldun Taner; İstanbul’un Kuytu Köşeleri – Aydın Boysan; Cinlerin İstanbul’u – Enis Batur; Çok Kültürlü Pera – İo Çokona; Boğaz’daki Mutlu Çocuk Kuzguncuk – Gülsüm Cengiz; Moda Sevgilim “Yeniden” – İzel Rozental
Son Söz Yerine: Akademik İdeallere Övgü
Bir Bilim Adamının Romanı – Oğuz Atay
KİTABA MAKALELERİYLE HAYAT VERENLER
ERAY AK (Yazar), HİKMET TEMEL AKARSU (Yazar, Mimar, İTÜ), AHMET ALKAN (Prof.Dr., Konya Teknik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), SELİN ARABULAN (Dr. Öğretim Üyesi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), DAMLA ATİK (Dr. Öğretim Üyesi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), FATİH CANAN (Doç.Dr., Konya Teknik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), TÜLAY CANITEZ (Dr. Öğretim Üyesi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), PERRAN DİNÇER (Mimar, İTÜ), NEVNİHAL ERDOĞAN (Prof.Dr., Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), ŞEBNEM ÖNAL HOŞKARA (Prof.Dr., Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), GÜLCAN İNER (Dr. Öğretim Üyesi, Kırklareli Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu), DİLAN İŞSEVER (Mimar, Trakya Üniversitesi), EMRE KARACAOĞLU (Eleştirmen, Gemi Mimarı, İTÜ), SENAY ATACAN KARADAĞ (Mimar, YTÜ), DALIA KHARBOUTLI (Öğretim Görevlisi, Gaziantep Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), ARMAĞAN GÜLEÇ KORUMAZ (Dr. Öğretim Üyesi, Konya Teknik Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), ESMA SAMANCI MIHLAYANLAR (Doç.Dr., Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), BERK MİNEZ (Dr. Öğretim Üyesi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), PINAR KISA OVALI (Doç.Dr., Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), TÜRKİZ ÖZBURSALI (Yayıncı, Mimar, İTÜ), GÖKÇE ÖZDEM (Felsefeci), BİLGE ATAÇ ÖZSOY (Öğretim Görevlisi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), SEMA SANDALCI (Doç.Dr., Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi), FUAT SEVİMAY (Öykücü, Yazar), FİLİZ ŞENKAL SEZER (Prof.Dr., Uludağ Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), SELMA KAYHAN TUNALI (Dr. Öğretim Üyesi, Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi), BÜLENT UÇAR (Felsefeci), FİLİZ UMAROĞULLARI (Dr. Öğretim Üyesi, Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), FEYZA YARAR (Mimar, Selçuk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), GÜLCAN YELER (Dr. Öğretim Üyesi, Kırklareli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), SONER YELER (Dr. Öğretim Üyesi, Kırklareli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), ERSAN YILDIZ (Öğretim Görevlisi, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi), AYDIN UFUK YÜCEL (Yazılımcı, Mimar, İTÜ)
