Tarihin çemberinden geçmiş
Felekleri Temaşa
Korkut Akın
- Felekleri Temaşa / Çalınan Tez / Asilzadeler
- Hikmet Temel Akarsu
- Bütün Oyunlar 8
- Verita Kitap, Küçük Yayıncı dizisi
- Ekim 2020, 208 s.
Kim nerede, nasıl ve tabii ki niye, neyle ve kimle, kimi öne sürerek kimi/neyi kullanarak yaşamımızı belirlemeye çalışıyor, bilememenin haklı hüznü içerisindeyiz.
Yok, o kadar derin değil; açın televizyonlarınızı, kitaplarınızı hemen hepsinde (moda deyişle gündemde) casuslukla kimin neyi nasıl ve niye yaptığının gizemi ile doluyuz. Bir gizem var izlediklerimizde, merak ettiriyor hepimizi ister istemez. Kimin eli kimin cebinde belli değil, ama inanılmaz bir merakla birbiri ardına takip ediyoruz hepsini. Kimi gerçekten casuslukla, savaşla dolu kimiyse sevgi adına, aşk adına birbirlerini kandırma sevdasında… İnsan da merak ediyor işte, duygusu okşanıyor.
Sosyokültürel bir sorun…
Hikmet Temel Akarsu, roman ve öykülerinin yanı sıra oyunlar da kaleme alan çalışkan ve bir o kadar da üretken bir yazar. “Bütün Oyunları” dizisinin 8’incisinde, ilk rasathane kuruluşunun öyküsünü anlatıyor. Hani günümüzde geçen şu Amerikan dizileri gibi… Bir farkla: bu yaşanmış ve öyle uçuk kaçık bir casus öyküsü de değil.
İstanbul’da, şimdi Tophane-i Amire diye bildiğimiz, sergi salonları içeren yapının, tam söylersek, 445 yıl öncesine, yani 1575 yılına götürüyor bizi yazar. Padişah, sadrazam, şeyhülislam arasında geçen bir konuşmayla başlıyor oyunumuz…
Kim ister ya da kim istemez!
Günümüzde, birçok teknik ve optik hilelerle, geniş alanlara yayılmış bir savaşın, 445 yıl önce, bir odada, padişahın karşısında yüz yüze yapılması… Homeland dizisinde, Amerika’nın Irak’a saldırısı gibi, yine bir gizem ve çıkar çatışmasıyla iç içe… Sultan III. Murat, Sadrazam Sokollu Mehmet, Şeyhülislam Ahmet Şemsettin ülkenin geleceği, İslamiyet’in yaşamı belirleyiciliği, bilimin artık inançların yerine geçmesi ve birilerinin çıkarları nedeniyle tüm bu gelişmelere karşı çıkması. Bunun için de akla gelebilecek hemen her türlü hileyi kullanmaları, hatta tıpkı günümüz dizilerindeki gibi araya casus sokmaları.
Tiyatronun önemi…
Bu olayları bir tiyatro yapıtında, bir dekor içerisinde sahneye taşıyan Hikmet Temel Akarsu, konuşulanları da zamanın dilinde vererek (kimi zaman ince detaylar kaçsa da…) bizi zamanın gerisine taşırken dilin yaşayan bir şey olduğunu, zamana ve zemine uygun değiştiğini de vurgulamış oluyor.
Tarih geleceğin de izini taşır içinde. Neyin nasıl ve neden olduğunu öğrenirseniz kendinize yol da belirleyebilirsiniz. Takiyüddin&Dar-ü’rRasad-ülCedid, Osmanlı’nın ilk rasathanesinin başına gelenleri anlatırken kaçırılan fırsatların, gelişimin nasıl engellendiğinin de öyküsü aynı zamanda. Rasathane sadece namaz saatlerinin belirlenmesinde değil, hava durumunun, depremlerin, Ay ve Güneş ile yıldızların da takip edilmesinde yararlı olabilecek bir girişimken, (hepiniz bilirsiniz) “meleklerin bacaklarını dikizliyorlar” yalanıyla yok ediliyor, sosyoekonomik gelişme de engelleniyor. Belki de gelişmiş kültürel bir toplum olmamızın önüne geçiliyor. Oyunda, meleklerin bacaklarının dikizlenmesi gerekçesinden daha önemli, daha belirleyici nedenler anlatılıyor. Dikiz konusu, halka indirgenen ve belki de yukarıda değindiğimiz gizli çıkar savaşlarının bir yansıması.
Medya bunun neresinde…
Hikmet Temel Akarsu, Felekleri Temaşa’nın ardından günümüzden bir oyununu eklemiş bu Toplu Oyunlarının 8’incisine… Bence iki oyunu her ne kadar yıllar ve öyküler belirliyorsa da konuları birleştiriyor. 1500’lerde tirajı yüksek olan “fısıltı gazetesi”, 20. yüzyılda basılı gazeteler ardından televizyon ve günümüzde internet medyasının neleri başarabileceğinin öyküsü de “Çalınan Tez”de.
Kitapta yer alan üçüncü oyun ise Ömer Seyfettin’in “Asilzadeler” uyarlaması. Tabii, bu da diyalektik olarak ilintili diğerleriyle…
Sanatın her alanı, izleyene belli bir ufuk açar. Geleneksel sanatlar bunu çok daha kolay ve içten yapar, çünkü artık genlerimize işlemiştir seyirlik oyunlar. Müzikle birlikte mizah izleyicinin aklına nakşeder anlatılanı. Buna da bağlı olarak Hikmet Temel Akarsu, gerçekten önemli bir iş başarıyor yazdıklarıyla…
(Kitap Eki’nin Aralık 2020 Sayısında yayınlandı.)
